بررسی تأثیر نوع ریزنمونه، مواد تنظیم‌کننده رشد گیاهی و زغال فعال بر القای کالوس شقایق سیاه (Papaver bracteatum)

کشت کالوس مقدمه تولید سوسپانسیون سلولی است که به طرق مختلف به منظور مطالعات اصلاح گیاهی مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. با توجه به اهمیت گیاه شقایق سیاه (Papaver bracteatum) در تولید آلکالوئید دارویی بنزوفنانتریدین، بررسی حاضر به منظور شناسایی بهترین ترکیب هورمونی و ریزنمونه جهت القای حداکثر کال‌زایی، وزن تر کالوس و القای جنین‌زایی سوماتیک انجام شد. بدین منظور، از ریزنمونه هیپوکوتیل در محیط‌کشت حاوی زغال فعال (2 و 4 گرم در لیتر) و غلظت‌های (0، 1، 2، 3 و 5 میلی‌گرم در لیتر) از 2,4-D و نفتالین استیک اسید، هر یک به تنهایی و در ترکیب با غلظت‌های مختلف بنزیل آمینو پورین (0، 1/0 و 5/0 میلی‌گرم در لیتر) و همچنین ریزنمونه بذری در محیط‌کشت فاقد زغال فعال و حاوی غلظت‌های مختلف هورمونی مشابه بالا استفاده گردید. القای جنین سوماتیک در ریزنمونه‌های بذری در ترکیبات مختلف هورمونی نیز بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین درصد کالوس‌زایی (6/43 درصد) در ریزنمونه هیپوکوتیل در محیط حاوی 2 گرم در لیتر زغال فعال و 2 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D و حداکثر القای کالوس (54 درصد) در ریزنمونه هیپوکوتیل، در تیمار 5 میلی‌گرم در لیتر نفتالین استیک اسید در ترکیب با 5/0 میلی‌گرم در لیتر بنزیل آمینو پورین حاصل شد. در ریزنمونه بذری در محیط فاقد زغال فعال، تیمار 1 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D بالاترین درصد کالوس‌زایی (84 درصد) را نشان داد. بیشترین وزن تر کالوس (35/0 گرم) در تیمار 5/0 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D و بالاترین درصد القای جنین سوماتیک (77 درصد) در تیمار 1 میلی‌گرم در لیتر کدر ترکیب با 5/0 میلی‌گرم در لیتر بنزیل آمینو پورین در ریزنمونه بذری ثبت گردید.